Müəllimlər bilirlər ki, şagirdin motivasiyası uğurlu öyrənmə təcrübəsi ilə uğursuzluq arasında fərq yarada bilər. Öyrənmək üçün motivasiya biliyin ötürülməsi qədər vacibdir. Bununla belə, daim inkişaf edən və qısa zaman dilimində daim yenilənən bir dünyada böyüyən şagirdləri həvəsləndirmək çətindir. Tədris prosesinin sinif qapısında dayanmasının qarşısını almaq üçün müəllimin qarşısında duran vəzifə sinifdən kənarda yüksək motivasiyanı təşviq etmək yollarını tapmaqdır. Buna nail olmağın bir neçə yolu var.Onları qeyd etmək istədim.
1. Müsbət olanı vurğulayın
İstər sinifdə, istərsə də sinifdən kənarda, şagird uğur qazanmağa qadir olduğunu və yaxşı nəticə əldə edə biləcəyinin gözlənildiyini hiss etməlidir. Tərif, həvəsləndirmə və tərəqqinin etirafı tələbələri həvəsləndirmək üçün uzun bir yol keçə bilər.
2. Gözləntiləri və nəticələri təyin edin
Şagirdlər uğur qazanmaq üçün nə etməli olduqlarını dəqiq bilməlidirlər. Hər tapşırıq üçün gözləntilər təyin edin və suallarlla həvəsləndirin. Müəllimlər də bu ümidləri doğrultmamağın nəticələrini aydınlaşdırmalıdır. Yarımçıq qalmış ev tapşırığı və ya layihələrin nəticələri şagirdlərə hesabatlılığı öyrədir.
3. Rəqabəti təqdim edin
Uşaqların əksəriyyəti təbii olaraq rəqabətə davamlıdır; bu, şagırdləri sinifdən kənarda həvəsləndirmək üçün güclü bir vasitə ola bilər. Ev tapşırığından vaxtaşırı yarışma keçirmək uğur qazanmağı əyləncəli edə bilər.
4. Əməkdaşlığı təqdim edin
Motivasiyanı gücləndirmək üçün rəqabətdən istifadə etməyin əksi əməkdaşlıqdır. Layihələr üzərində komanda işinin təşviq edilməsi tələbələrin bir-birinə kömək etməsinə və məqsədə çatmaq üçün fərdi güclərindən istifadə etməsinə səbəb olur.
5. Onların dünyasına qoşulun
Ev tapşırıqları və layihələri şagirdlərin həyatı ilə əlaqələndirin. Ailəvi yeməklər, tətillər, ev heyvanına və ya ailə üzvlərinə qulluq etmək, ünsiyyət qurmaq və s. kimi gündəlik təcrübələri təhsil imkanlarına çevirin.
6. Texnologiyaya qoşulun
Şagirdlər artıq kompüter, planşet və smartfonlardan istifadə edirlər. Bu multimedia alətləri kurrikuluma bağlılığı artırmaq potensialına malikdir. Şagirdlərin bir-biri ilə əməkdaşlıq etməsinə imkan vermək üçün bu vasitələrdən istifadə edərək layihələr yaradın və valideynləri də rəy bildirməyə təşviq edin.
7. Valideynləri işə cəlb edin
Valideynləri ev layihəsinə cəlb etmək tələbələri həvəsləndirmək üçün əla bir yoldur və əksər valideynlər övladlarının təhsilində praktiki iştirak imkanını yüksək qiymətləndirəcəklər. İşə cəlb olunmuş valideynlər də ev tapşırıqlarının tamamlanmasını təmin edəcəklər.
8. Şagirdləri işə cəlb edin
Şagirdlərin ev tapşırığının yaradılmasında iştirak etməsinə və sinifdən kənarda oxuduqları fənlər üzrə seçim etməsinə icazə vermək yaradıcılığı təşviq edəcək və həyəcanı artıracaq.
9. Televizordan istifadə edin
İstər-istəməz uşaqlar sinifdən kənarda çox vaxtlarını televizor qarşısında keçirirlər. Növbəti gün sinif müzakirəsinin bir hissəsi ola biləcək təhsil proqramları təyin etməklə bunu üstünlüyə çevirin.
10. Şagirdləri nəzərə alın
Müəllimlər şagirdlərlə fərdi səviyyədə məşğul olmalı və onların evdə hansı çətinliklərlə üzləşə biləcəyini öyrənməlidirlər. Müəyyən bir şagirdin vəziyyəti üçün qeyri-real olan ev tapşırıqlarının verilməsi motivasiya qatilidir. Bəzən fərdi yanaşma tələb olunur. Fərdi öyrənmə üslublarını da nəzərə alın.
Motivasiya əsasdır
Texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş dünyamızın müxtəlif diqqəti yayındıran amillər arasında şagirdləri həvəsləndirmək pedaqoqun məqsədlərinin önündə olmalıdır. Şagirdləri sinifdən kənarda öyrənməyə həvəsləndirmək bir qədər yaradıcılıq və təxəyyüllə həyata keçirilə bilər. Şagirdlərə evdə öyrənmə yollarını öyrətmək onlarda ömür boyu öyrənməni sevməyə həvəsləndirəcək.
Günel Vahabzadə
S.C.Pişəvəri adına Humanitar fənlər gimnaziyasının direktor müavini